BEDESTEN

 Kütahya'da geleneksel Türk el sanatları ürünleriyle altın ve gümüş takı satışı yapılacak olan 16'ncı yüzyıldan kalma iki bedesten, İstanbul'daki Kapalı Çarşı örnek alınarak restore edildi. 

Belediye Başkanı Mustafa İça, gazetecilere yaptığı açıklamada, Gedik Ahmet Paşa'nın 16'ncı yüzyılda yaptırdığı iki bedestenden büyük olanında önceki yıllarda sebze, kullanılmış beyaz eşya ve mobilya satıldığını bildirdi.  Zamanla yıpranıp çökme tehlikesi oluşan bedestenlerle ilgili röleve, restorasyon ve restitüsyon projeleri hazırlattıklarını dile getiren İça, resmi makamlardan alınan onayla başlatılan restorasyon çalışmalarının sona erdiğini söyledi.

İça, Büyük Bedesten'de geleneksel Türk el sanatlarının tanıtılıp satılması amacıyla 20 iş yeri bulunduğunu, Küçük Bedesten'in ise sarraflar çarşısı olarak hizmet vereceğini anlatarak, şunları kaydetti:

''Büyük Bedesten, ortak kullanım alanında kafeterya, dinlenme yerleri ve şadırvanıyla otantik bir mekan olmasının yanında tarihi dokuyu yansıtacak. Büyük Bedesten'in restorasyonu, Kültür ve Turizm Bakanlığının maddi katkısıyla yapıldı. Burada mülk sahiplerine herhangi bir külfet getirilmedi. Belediyemizin sağladığı maddi kaynakla restorasyonu tamamlanan 19 bağımsız bölüme sahip küçük bedesten ise kuyumcular çarşısı olarak hizmet verecek. Tarihi dokusuyla İstanbul'daki Kapalıçarşı gibi işlev görecek olan Büyük ve Küçük Bedesten, kent ekonomisine hareket kazandıracak.''

Küçük Bedesten'in restorasyonuna yönelik yapılan proje, geçen aylarda Tarihi Kentler Birliği'nin düzenlediği ''Tarihi ve Kültürel Mirası Koruma Proje ve Uygulamalarını Özendirme'' yarışmasında ödüle değer bulunmuştu. Kütahya Timurtaş Paşa Camisi ile Sadettin Paşa Camisi arasında bulunan Büyük Bedesten Gedik Ahmet Paşa’nın vakfı olup, XV.yüzyılın ikinci yarısında yapılmıştır. 

Kütahya’daki Büyük ve Küçük Bedestenler aynı alanda yapılmış olmalarına rağmen bu yapıya büyük isminin verilmesi iç mekânının diğerinden daha geniş olmasından kaynaklanmaktadır.

Bedesten dikdörtgen planlı, kesme taş ve tuğladan yapılmış olup, hafif sivri beşik tonozlarla örtülü bir yolun iki yanında ve daha alçakta kalan, tonozları ortadaki tonoza dik karşılıklı dükkânlardan meydana gelmiştir. Dükkânlar birbirlerinden sağır dükkânlarla ayrılmıştır. Tonoz örtülü bu dükkânlardan bazılarının içlerinde nişler bulunmaktadır. Kuzeyde Kavaflar Sokağı’na bakan girişin farklı bir konumu vardır. Buradaki giriş hafif sivri kemerlerle dışarıya açılan irişin alt tarafında dar bir açıklık bulunmaktadır. Günümüzde ahşap bir duvarla kapatılmış olan bu nişin arkasına da bir dükkân yerleştirilmiştir. Karşısında da geniş bir nişin bulunmaktadır. Bu iki nişin arasındaki kapı kemerini arkasında ise pandantifli, kubbeli kare bir mekân yer almaktadır. Bu mekândan kemerli bir geçişle ortadaki beşik tonozlu koridora girilmektedir. Bedestenin güney tarafında ortadaki iki veya üç dükkân l928’lerden sonra değiştirilerek dördüncü bir kapı açılmıştır.

Günümüzde kuzey tarafında, tonozlu geçişin iki yanında beşerden on dükkân; güneyde yeni açılan kapının iki yanında dörderden sekiz dükkân bulunmaktadır. Bu dükkânlar kısmen de olsa orijinalliğini korumaktadır. Bedestenin ortasında sekizgen mermer bir şadırvan bulunmaktadır.

Bedestenin Sadettin Camisi yönüne açılan Çemberciler Kapısı dışında ve iki tarafta da dükkânlar olan ortada nişli bir kapı bulunuyordu. Ancak 1952 yılında yol genişletmesi sırasında bunlar yıktırılmıştır. Günümüze orta yolun çevresinde on sekiz dükkân gelebilmiştir. 

Bedesten dıştan kiremit örtülü bir çatının altına alınmıştır. Tonoz örtüleri içerisinde ampir üslubunda bezemeler bulunmaktadır. Bunların yanı sıra yuvarlak kompozisyonlar halinde Rumiler, kıvrık dallar ışınlar ve girlantlar da bezemeler görülmektedir. Bedestenin bir bölümü belediyenin mülkiyetinde olmasına rağmen bazı dükkânlar şahıslara aittir. Bu duru yapının içerisinde bazı uyumsuzluklara neden olmuştur.