İZMİR - KONAK (YALI) CAMİİ
Foto: Haluk CMRTL
Yalı Camii'nin hangi tarihte kim tarafından yapıldığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Yurt Ansiklopedisi ''İzmir'' maddesinde yer alan 1774 yılında Katipzade Mehmet Paşa'nın karısı Ayşe Hanım tarafından yaptırıldığı görüşü, İzmir Tarihi yazarı H. Gültekin'in bir kaynak göstermeden verdiği bilgilere dayanıyor..
Bilim adamı M. Aktepe'nin Ankara ve İzmir'de vakıf defterlerinde yapmış olduğu incelemeler sonucunda, o yıllarda İzmir'de Ayşe Hanım adında hayırsever bir hanım bulunduğu, bu hanımın, deniz kıyısında bir medresesi olduğu ve ayrıca dedesinin medresesinin avlusunda bir cami inşa ettirdiği anlaşılmaktadır. Nitekim Nihat Aytürk ile Bayram Altan'ın birlikte hazırladıkları Türkiye'de Dini Ziyaret Yerleri kitabının 207. sayfasında caminin inşa tarihi 1755 olarak verilmektedir. Medrese yapısı ise, şu anda yoktur. Tarihi kesin olarak belli olmasa da, caminin bir 18. Yüzyıl yapısı olduğu anlaşılmaktadır.
Prof. Metin Sözen bu caminin onarımını Mimar Tahsin Sermet'e atfetmektedir, Birinci Dünya Savaşı yıllarında Vali Rahmi Bey'in camiyi onarttığı bilinmektedir. Caminin kapısı üzerinde bulunan mermer süslemeler ile Mimar Tahsin Sermet'in yaptığı Millî Kütüphane ve Millî Sinema'daki mermer süslemelerin benzerliği göz önüne alınırsa, bu onarımın Mimar Tahsin Sermet tarafından yapılmış olduğu düşünülebilir. 1964 yılında yapılan son onarımda ise caminin cephesinde bulunan Kütahya çinilerinin büyük bir bölümü sökülmüş, yalnızca pencere ve kapı sövelerindekiler bırakılmıştı, iç süslemeleri oluşturan malakari bordürler de değişik tarihlerde yapılan sıvalarla kısmen kapanmıştır.
Kaynak: http://www.konak.bel.tr
