"HANLAR VE ANADOLU KERVAN YOLLARI"
Prof. Dr. Orhan Cezmi Tuncer
Küçük Asya, tarih boyu Asya’yı Avrupa’ya bağlayan bir ana yoldur.
Tarihte yollar ve konaklama yapıları devletin egemenliğinin birer aracı olarak kullanılıyor. Anadolu’da kervansaraylar ve kervan yolları devletin himayesinde gelişmiştir. Ticaret, güvenlik, ulaşım, istihbarat ve yönetim için jeostratejik öneme sahip olmuşlardır. Bu konaklama yapıları ve tarihi yollar hakkında son zamanlarda ilgi artmıştır.
Konuyla ilgili ilk dikkate değer çalışma M. Kemal Özergin’in 1959 yılında Anadolu Selçukluları Çağı’nda Anadolu Yolları adıyla yaptığı doktora tezidir. Ayrıca Özergin’in Tarih Dergisi’nde 1965 yılında yayınladığı “Anadolu’da Selçuklu Kervansarayları” başlıklı makalesi bu konuda rehber niteliğindedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığının Prof. Dr. Hakkı Acun editörlüğünde hazırlattığı, ‘Anadolu Selçuklu Dönemi Kervansarayları’ adlı eserde (2007) Anadolu’daki Selçuklu kervansarayları tüm yönleriyle ele alınmaya çalışılmıştır. Kitap 26 bilim adamının katkısıyla, tipolojilerine ve önemlerine göre seçilmiş 23 kervansarayın hikâyesini kapsamaktadır. Kervansaray seçiminde yol güzergâhları dikkate alınmakla birlikte eserin odaklandığı konu yollar değil, eserlerdir.
Kervansaray yollarını doğrudan inceleyen eseri, Prof. Dr. Orhan Cezmi Tuncer, yılların birikimi ile ‘Anadolu Kervan Yolları’ adıyla 2007 yılında yayınlamıştır. Tuncer, yollar konusunda şimdiye kadar yapılan çalışmaları incelemenin yanı sıra, kendi çabasıyla elde ettiği bilgileri ortaya koymuştur. Dolayısıyla Anadolu’da kervansaray ve hanları birbirine bağlayan yollar hakkında ilk defa etraflı bir eser ortaya çıkmıştır.